Việc phân biệt giữa thị trường chứng khoán và thị trường trái phiếu có thể giúp các nhà đầu tư phân bổ vốn hợp lý dựa trên mục tiêu và khả năng chấp nhận rủi ro của họ.
Danh mục đầu tư đa dạng thường được các chuyên gia thị trường khuyên dùng theo cùng một logic là “không bỏ tất cả trứng vào một giỏ”.
Điều này là do việc đầu tư vào các công cụ tài chính khác nhau mà mỗi công cụ phản ứng khác nhau với cùng một sự kiện có thể giúp giảm bớt lợi nhuận được điều chỉnh theo rủi ro thay vì chỉ phụ thuộc vào hiệu suất của một tài sản hoặc loại tài sản.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu sâu về sự khác biệt giữa cổ phiếu và trái phiếu, bao gồm:
- Tổng quan cơ bản về hai lựa chọn đầu tư
- Năm điểm khác biệt chính
- Cách đầu tư vào cổ phiếu và trái phiếu
- Câu hỏi thường gặp về cổ phiếu và trái phiếu
CỔ PHIẾU VÀ TRÁI PHIẾU: TỔNG QUAN
Cổ phiếu và trái phiếu là hai cách khác nhau để các thực thể huy động vốn cho hoạt động hoặc mở rộng đầu tư của mình. Để bắt đầu so sánh hai lựa chọn đầu tư này, điều quan trọng trước tiên là phải hiểu các khái niệm và định nghĩa cơ bản của chúng.
Cổ phiếu là gì?
Cổ phiếu được định nghĩa là cổ phần/quyền sở hữu trong một công ty được mua và/hoặc bán trên sàn giao dịch. Mua một cổ phiếu đi kèm với tiềm năng giá cổ phiếu và cổ tức trong tương lai cao hơn.
Trái phiếu là gì?
Trái phiếu được chính phủ và các tập đoàn phát hành để huy động vốn và các công cụ này được giao dịch phi tập trung (OTC).
Khi một nhà đầu tư mua trái phiếu, đây thực chất là một khoản vay cho tổ chức phát hành, người đồng ý trả lại mệnh giá của khoản vay vào một ngày cụ thể cùng với các khoản thanh toán lãi thường xuyên được gọi là phiếu giảm giá (% mệnh giá), theo các khoảng thời gian được sắp xếp trước.
5 ĐIỂM KHÁC BIỆT LỚN NHẤT CỦA CỔ PHIẾU VÀ TRÁI PHIẾU
Dưới đây là 5 điểm khác biệt giữa cổ phiếu và trái phiếu, cho thấy sự đa dạng của hai phương tiện đầu tư có thể thu hút các nhà đầu tư:
| CỔ PHIẾU | TRÁI PHIẾU | |
|---|---|---|
| 1. | Được giao dịch trên sàn giao dịch | Giao dịch phi tập trung (OTC) |
| 2. | Thể hiện quyền sở hữu đầu tư | Đại diện cho chứng khoán nợ |
| 3. | Tiếp xúc với các tập đoàn | Tiếp xúc với chính phủ, tập đoàn và tổ chức tài chính |
| 4. | Được coi là có rủi ro cao hơn trái phiếu | Nguy cơ thấp |
| 5. | Các khoản hoàn trả bao gồm cổ tức không phải lúc nào cũng chắc chắn | Các khoản hoàn trả ở mức cố định được đảm bảo và hỗ trợ bởi tổ chức phát hành trái phiếu |
1. Chúng được giao dịch như thế nào?
Trong khi cổ phiếu được giao dịch trên các sàn giao dịch tập trung như NYSE hoặc LSE, trái phiếu chủ yếu được giao dịch OTC, nghĩa là không có sàn giao dịch chính thức; nhưng những công cụ này được giao dịch và đàm phán giữa các bên.
Do đó, thị trường trái phiếu được coi là kém minh bạch hơn đối với thị trường chứng khoán, vì tất cả những người tham gia thị trường không nhìn thấy giá thầu mua/bán giống như đối với cổ phiếu.
2. Quyền sở hữu
Cổ phiếu thể hiện quyền sở hữu trong một công ty niêm yết, trong khi trái phiếu được coi là một công cụ nợ. Nghĩa là, các nhà đầu tư trái phiếu được trả lại toàn bộ số tiền gốc ban đầu, ngoại trừ trường hợp hiếm hoi khi trái phiếu vỡ nợ.
3. Khả năng tiếp cận của nhà đầu tư
Cổ phiếu cho phép tiếp cận với nhiều lĩnh vực chứng khoán khác nhau.
Tuy nhiên, điều này thường loại trừ các chính phủ, mặc dù cổ phiếu có thể bị ảnh hưởng bởi các quyết định của chính phủ.
Trái phiếu giúp các nhà đầu tư tiếp xúc với chính phủ (trái phiếu chính phủ), doanh nghiệp (trái phiếu doanh nghiệp) và các tổ chức tài chính (trái phiếu tổ chức tài chính).
4. Rủi ro đầu tư
Trong lịch sử, trái phiếu được coi là khoản đầu tư có rủi ro thấp hơn do tỷ lệ vỡ nợ thấp và thanh toán lãi và hoàn trả gốc được đảm bảo.
Mặt khác, cổ phiếu không mang lại nguồn thu nhập nhất định.
Điều này không có nghĩa là cổ phiếu luôn rủi ro hơn trái phiếu vì trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là trái phiếu “lợi suất cao” hoặc “rác”, cũng có thể gặp rủi ro.
5. Lợi nhuận
Trái phiếu mang lại cho nhà đầu tư những khoản lợi nhuận khá chắc chắn, thông qua các khoản thanh toán lãi thường thu hút các nhà đầu tư không thích rủi ro.
Cổ phiếu có thể mang lại lợi nhuận lớn hơn thông qua việc trả cổ tức cộng với việc tăng giá cổ phiếu, nhưng những khoản cổ tức này không phải lúc nào cũng được đảm bảo.
Điều này là do các công ty không có nghĩa vụ phải trả cổ tức cho cổ đông ,và có thể loại bỏ hoặc giảm khoản thanh toán cổ tức bất cứ lúc nào.
RỦI RO GẮN LIỀN VỚI CỔ PHIẾU VÀ TRÁI PHIẾU
Chỉ hiểu rõ cổ phiếu và trái phiếu là gì là không đủ để đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn. Việc làm quen với những rủi ro liên quan đến cả hai công cụ tài chính có thể giúp các nhà đầu tư điều chỉnh các mục tiêu tài chính của họ cho phù hợp với công cụ áp dụng.
Dưới đây là bảng tóm tắt các rủi ro liên quan đến cổ phiếu và trái phiếu:
| CỔ PHIẾU | TRÁI PHIẾU |
|---|---|
| Rủi ro lãi suất (chi phí đi vay tăng) | Rủi ro lãi suất (mối quan hệ nghịch đảo với trái phiếu) |
| Rủi ro pháp lý (mối quan hệ giữa chính phủ và doanh nghiệp, ví dụ như thuế, các quy định mới,…) | Rủi ro tái đầu tư (tái đầu tư số tiền thu được từ trái phiếu vào một trái phiếu khác có lãi suất thấp hơn) |
| Nguy cơ lỗi thời (công ty trở nên “cũ” hoặc dịch vụ/sản phẩm không còn được ưa chuộng nữa) | Rủi ro vỡ nợ (người phát hành trái phiếu không có khả năng thanh toán tiền lãi hoặc tiền gốc cho trái chủ) |
| Rủi ro danh tiếng (Ảnh hưởng của truyền thông tới doanh nghiệp) | Rủi ro lạm phát (giá chung tăng trong nền kinh tế làm giảm lợi nhuận của trái phiếu có lãi suất cố định) |
| Rủi ro thanh khoản cổ phiếu (dễ dàng mua bán chứng khoán) | Lan rộng tín dụng (sự mở rộng chênh lệch là sự gia tăng lợi suất, điều này có thể cho thấy nền kinh tế đang chậm lại trong đó khả năng vỡ nợ tăng lên) |
Điều quan trọng cần lưu ý là, có những rủi ro cố hữu khác không nên bỏ qua khi tiến hành nghiên cứu đầu tư.
CÁCH ĐẦU TƯ VÀO CỐ PHIẾU VÀ TRÁI PHIẾU
Cổ phiếu và trái phiếu có thể được tiếp cận thông qua nhiều con đường khác nhau. Thị trường tài chính đã trở nên phức tạp đến mức các nhà đầu tư tha hồ lựa chọn; với tùy chọn đầu tư vào các công cụ phù hợp đáp ứng các mục tiêu tài chính và hạn chế về ngân sách của họ.
Đầu tư vào cổ phiếu
- Giao dịch cổ phiếu thực tế: Cổ phiếu có thể được đầu tư thông qua giao dịch cổ phiếu thực tế, cho phép các nhà đầu tư mua cổ phiếu với hy vọng giá sẽ tăng, sau đó có thể bán chúng để kiếm lời (hoặc thua lỗ trong trường hợp giá cổ phiếu giảm). Loại đầu tư này không sử dụng đòn bẩy nên có thể giúp hạn chế rủi ro giảm giá.
- Giao dịch cổ phiếu có đòn bẩy: Liên quan đến giao dịch cổ phiếu thông qua các phương tiện có đòn bẩy hoặc có đòn bẩy, chẳng hạn như CFD hoặc ETF có đòn bẩy. Những công cụ này cho phép các nhà giao dịch nhân rộng phạm vi quỹ của họ thông qua đòn bẩy. Điều này mang lại rủi ro cần được đánh giá đầy đủ trước khi thử loại hình giao dịch này. Các nhà giao dịch tìm kiếm lợi nhuận từ sự thay đổi giá cổ phiếu và có thể giao dịch cả vị thế mua và bán, khác với giao dịch cổ phiếu thực tế. Đòn bẩy khuếch đại mang lại cả lợi nhuận tích cực và tiêu cực.
- Chứng khoán ETF và quỹ tương hỗ: Mang đến cho các nhà giao dịch cơ hội tiếp cận nhiều loại cổ phiếu thông qua cả hai loại đầu tư, mang lại yếu tố đa dạng hóa thường không có sẵn chỉ trong một cổ phiếu hoặc khoản đầu tư. Các quỹ tương hỗ được quản lý tích cực cung cấp cho các nhà quản lý quỹ khả năng chọn và sửa đổi cổ phiếu khi họ thấy phù hợp, trong khi nhiều quỹ thụ động hoặc quỹ ETF thụ động phân bổ giữa các khoản đầu tư và theo dõi hiệu suất đó.
Đầu tư vào trái phiếu
- Trái phiếu giao dịch OTC: Trái phiếu được giao dịch chủ yếu qua quầy (OTC), nghĩa là chúng có thể được truy cập thông qua một nhà môi giới, tương tự như một nhà môi giới chứng khoán. Có những trái phiếu có thể được mua trực tiếp từ chính phủ như kho bạc Hoa Kỳ, tuy nhiên, nhiều ngân hàng cũng cung cấp trái phiếu chính phủ. Những trái phiếu này không thể giao dịch bán khống do đó chỉ có sẵn để mua.
- Giao dịch trái phiếu có đòn bẩy: Nhiều nhà môi giới cung cấp trái phiếu kho bạc để giao dịch thông qua đòn bẩy. Những điều này sẽ khác nhau giữa các nhà môi giới. Điều này phần lớn liên quan đến trái phiếu chính phủ như trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ chứ không phải trái phiếu doanh nghiệp hoặc thành phố. Loại giao dịch này tập trung vào sự thay đổi giá của trái phiếu và có thể được giao dịch cả mua và bán.
- ETF trái phiếu và quỹ tương hỗ: Chúng tương tự như quỹ ETF cổ phiếu và quỹ tương hỗ cổ phiếu. Các nhà quản lý quỹ quản lý các thành phần danh mục đầu tư một cách thụ động (ETF) và chủ động (quỹ tương hỗ) vẫn giữ nguyên.
Cần phải nghiên cứu phí môi giới và phí giao dịch trước khi thực hiện bất kỳ khoản đầu tư nào vào cổ phiếu hoặc trái phiếu. Phần này của quá trình đầu tư thường bị bỏ qua. Hãy chắc chắn tìm một nhà môi giới có uy tín với mức phí minh bạch.
Đối với các sản phẩm có đòn bẩy, rủi ro liên quan sẽ lớn hơn nhiều với sự phức tạp hơn về phí giao dịch và hoa hồng.
TÓM TẮT VỀ CỔ PHIẾU VÀ TRÁI PHIẾU
Có một số khác biệt giữa cổ phiếu và trái phiếu và việc lựa chọn đầu tư sẽ chỉ phụ thuộc vào khẩu vị rủi ro và hạn chế tài chính.
Theo nguyên tắc chung, các nhà đầu tư không thích rủi ro nên nghiêng về danh mục đầu tư nhiều trái phiếu, trong khi những cá nhân tìm kiếm rủi ro sẽ thích cổ phiếu hơn.
Đòn bẩy thay đổi quan điểm này vì giao dịch đòn bẩy nói chung sẽ phù hợp với các nhà đầu tư tìm kiếm rủi ro, vì các nhà đầu tư không thích rủi ro thường tránh xa giao dịch phái sinh.
Khi các nhà đầu tư hiểu được mục tiêu tài chính và hạn chế về ngân sách của mình, họ có thể có cái nhìn rõ ràng hơn về các loại phương tiện đầu tư sẽ thu hút họ.
CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP VỀ CỔ PHIẾU VÀ TRÁI PHIẾU
Cổ phiếu, trái phiếu và quỹ tương hỗ?
Nhiều nhà đầu tư cũng thích so sánh cổ phiếu, trái phiếu với quỹ tương hỗ.
Quỹ tương hỗ là chứng khoán tài chính trong đó các quỹ được tập hợp để đầu tư vào nhiều loại công cụ tài chính – cổ phiếu, trái phiếu và các công cụ khác.
Các quỹ tương hỗ này được quản lý tích cực bất kể công cụ liên quan là gì khi các nhà quản lý quỹ cố gắng vượt trội hơn thị trường.
Điều này khác với ETF, thường được quản lý thụ động và đầu tư cổ phiếu và trái phiếu riêng lẻ.
Bạn có thể mất tiền trong trái phiếu?
Các nhà đầu tư có thể thu được lợi nhuận từ việc đầu tư trái phiếu thông qua các khoản thanh toán lãi (phiếu giảm giá) và có thể bằng cách bán trái phiếu với giá cao hơn giá mua.
Tổn thất có thể xảy ra nếu người phát hành trái phiếu không trả được nợ hoặc bán trái phiếu với giá thấp hơn giá mua.
Điều này cũng có nghĩa là quỹ ETF trái phiếu và quỹ tương hỗ trái phiếu.
Điều này có nghĩa là, trái phiếu thường được công bố là một trong những lựa chọn đầu tư an toàn hơn vì xác suất vỡ nợ tương đối thấp, đặc biệt đối với trái phiếu ở v”cấp đầu tư”, trong khi lợi nhuận cổ phiếu thường thay đổi nhiều hơn dựa trên động lực thị trường.
Bạn muốn kiếm tiền từ thị trường Forex, Vàng, Chứng Khoán Mỹ,…? Bạn muốn trở thành một nhà đầu tư chuyên nghiệp trong lĩnh vực này nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu? Đừng lo, Blog cá nhân Tài Chính Forex – TaiChinhForex.com được tạo ra để chia sẻ những thông tin hữu ích và cần thiết nhất cho người mới bắt đầu trong lĩnh vực tài chính Forex cho dù bạn đang sống ở quốc gia nào trên thế giới. Xem thêm phần Giới thiệu về Tài Chính Forex để hiểu hơn về trang web này!
